Ngộ độc nấm – nỗi ám ảnh dai dẳng mỗi mùa mưa, cướp đi sinh mạng của bao người do sự chủ quan và thiếu hiểu biết. Nắm vững cách phân biệt nấm độc và nấm thường là “vũ khí” lợi hại giúp bạn chiến thắng trong cuộc chiến bảo vệ sức khỏe bản thân và những người thân yêu. Hãy cùng Nấm Nhà Nông trang bị cho mình kiến thức cần thiết để tự tin bước vào thế giới nấm rưng, nơi ẩn chứa cả kho tàng dinh dưỡng và mối nguy tiềm tàng.
Cách Phân Biệt Nấm Độc Và Nấm Thường
Nhìn Bằng Mắt
Hầu hết các loại nấm độc thường có màu sắc nổi bật và sặc sỡ để cuốn hút những côn trùng hoặc các động vật khác. Ví dụ, mũ nấm lốm đốm trắng, đỏ hoặc đen, thân nấm nứt nẻ hay vằn vện, và khi ta chạm vào, nhựa độc sẽ chảy ra.
Mặt khác, nấm ăn được có màu sắc đơn giản hơn, nấm thường có mũ màu đen hoặc xám, còn thân nấm cùng màu với mũ nấm hoặc màu trắng.
Ngửi Bằng Mũi
Đối với nấm độc, khi hái nấm rất có thể phần nhựa mủ sẽ chảy ra ngoài và đồng thời còn ngửi được mùi hắc hoặc mùi đắng xộc vào mũi. Tuy nhiên, phương pháp nhận dạng này chỉ mang tính chất tham khảo, bởi một số loại nấm độc tinh ranh vẫn sở hữu mùi hương thơm nhẹ, đánh lừa vị giác của con người.
Đối với loại nấm ăn được, sẽ luôn ngửi được hương thơm nhẹ hoặc không có mùi.
Thử Nghiệm Biến Màu
Phương pháp này cần sử dụng nguyên liệu hay vật dụng khác để kiểm tra độc tố trong cây nấm. Để thực hiện việc này, có thể sử dụng một trong những cách sau:
- Cách 1: Chà xát phần đầu nấm với đầu trắng của hành lá sau đó quan sát thấy hành lá chuyển sang màu xanh nâu thì chứng tỏ nấm có độc và ngược lại.
- Cách 2: Dùng đũa hoặc thìa bằng bạc đâm vào mũ hoặc thân cây nấm. Nếu vật đó bị đổi màu thì có nghĩa là cây nấm có độc và ngược lại.
- Cách 3: Lấy một lượng ít sữa tươi nhỏ lên phần mũ nấm và sữa bị vón cục thì nấm có độc.
Quan Sát Cây Nấm
Để phân biệt nấm lành và nấm độc, ta có thể dựa vào đặc điểm của các lá tia nằm ở phía dưới mũ nấm. Nấm độc thường có lá tia màu trắng, trong khi nấm ăn được thường có lá tia màu nâu hoặc màu da. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số loại nấm lành cũng có lá tia màu trắng. Do vậy, đây chỉ là một dấu hiệu tham khảo, không thể hoàn toàn dựa vào để xác định nấm có độc hay không.
Do sở hữu màu sắc sặc sỡ, bắt mắt, nấm độc thường thu hút sự chú ý của người ta. Tuy nhiên, đây là đặc điểm cảnh báo nguy hiểm, vì vậy tuyệt đối không nên hái hoặc ăn những loại nấm có mũ hoặc thân màu đỏ hoặc xuất hiện đốm đỏ.
Nấm độc khoác lên mình tấm áo vảy độc đáo, với màu sắc sáng tối đan xen, tựa như những mảng rêu phong phủ kín. Những “vết tàn nhang” này không chỉ là điểm nhận dạng mà còn là lời cảnh báo về độc tố nguy hiểm ẩn chứa bên trong, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe con người nếu ăn phải.
Nấm độc thường mang trên mình một vòng tròn đặc trưng bao quanh thân, cùng với mũ nấm độc đáo, được viền bởi một vòng tròn nhỏ bên dưới. Tuy bắt mắt nhưng lại ẩn chứa lời cảnh báo im lặng về bản chất độc hại bên trong.
Cách Xử Trí Khi Bị Ngộ Độc Nấm
Biểu Hiện Ngộ Độc Nấm
Ngộ độc nấm biểu hiện qua hai giai đoạn: sớm và muộn. Sau khi ăn nấm độc, cơ thể sẽ có những phản ứng cảnh báo sớm trong vòng 30 phút đến 2 giờ, tối đa là 6 giờ. Tuy nhiên, tùy theo loại nấm mà các triệu chứng muộn có thể xuất hiện sau 6 đến 40 giờ, thường là sau 12 giờ. Mức độ ngộ độc sẽ phụ thuộc vào loại nấm bạn ăn vào.
Bệnh nhân có dấu hiệu ngộ độc như: Buồn nôn, khó chịu, đau bụng dữ dội, đi ngoài nhiều lần, phân có mùi hôi tanh hoặc nôn ra máu; cơ thể cảm thấy lạnh toát, mệt nhừ, có khi nổi mẩn đỏ; trường hợp nặng thì co giật, hôn mê. Càng trễ biểu hiện, ngộ độc nấm càng nặng, thậm chí đe dọa tính mạng.
Sơ Cứu Khi Bị Ngộ Độc Nấm
Khi phát hiện người lớn hoặc trẻ em (trên 2 tuổi) bị ngộ độc nấm, hãy nhanh chóng hành động để kịp thời cứu chữa. Trong vòng vài giờ sau khi ăn nấm, tốt nhất là trong giờ đầu tiên, nếu bệnh nhân còn tỉnh táo và chưa nôn nhiều, hãy cho họ uống nhiều nước và hỗ trợ gây nôn để loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể.
Lấy than hoạt tính 1g/kg thể trọng người bệnh uống. Cho bệnh nhân uống nhiều nước, tốt nhất là Oresol và nhanh chóng đưa bệnh nhân đến trung tâm y tế gần nhất.
Nếu người bệnh hôn mê và co giật hãy đặt người bệnh nằm nghiêng. Nếu người bệnh thở yếu, ngừng thở hãy hô hấp nhân tạo hoặc hà hơi thổi ngạt. Sau khi đã được điều trị tại cơ sở y tế không tự về nhà trong 1 đến 2 ngày đầu kể cả khi triệu chứng ngộ độc biến mất.
Bệnh nhân bị ngộ độc nấm khởi phát muộn nên được điều trị tại bệnh viện với sự chăm sóc hồi sức tích cực.
Lời Kết
Thế giới nấm ẩn chứa vô vàn điều kỳ thú và bí ẩn. Hãy biến hành trình phân biệt nấm độc thành một cuộc phiêu lưu thú vị, nơi bạn khám phá những kiến thức mới mẻ và trau dồi kỹ năng sinh tồn. Đừng ngại học hỏi, hãy chủ động tìm kiếm thông tin và trau dồi kiến thức để trở thành “thợ săn nấm” thông thái, tự tin chinh phục những mẻ nấm an toàn và bổ dưỡng.
