Trong quá trình trồng nấm rơm, meo và phôi đều là các thành phần không thể thiếu quan trọng. Chất lượng của nấm rơm chủ yếu phụ thuộc vào chất lượng của meo và phôi được sử dụng. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kiến thức đầy đủ về cách tạo ra meo cho nấm rơm. Nhằm hỗ trợ người trồng nấm rơm đạt được hiệu quả tốt nhất, Nấm Nhà Nông đã tổng hợp một số thông tin quan trọng và hướng dẫn đơn giản về cách tạo meo và làm phôi nấm rơm. Mời quý độc giả tham khảo chi tiết trong bài viết sau.
Làm phôi nấm rơm, meo nấm rơm đơn giản
Kỹ thuật, cách làm phôi nấm rơm, meo nấm rơm được chia làm 3 giai đoạn.
Phôi và meo nấm giống cấp 1
Môi trường cung cấp cơ bản thường sử dụng là P.D.A, bao gồm 300g khoai tây, 20g glucose, 20g agar, và 1 lít nước cất sạch. Khoai tây được rửa sạch và cắt thành khối vuông nhỏ 1 cm³, sau đó nấu chín và lọc xác để thu nước. Agar được thêm vào nước khoai tây nấu chín và khuấy đều cho tan.
Tiếp theo, glucose được thêm vào và bổ sung nước cho đến đủ 1 lít. Sau khi kiểm tra độ pH, dung dịch được chuyển vào ống nghiệm. Để nguội dung dịch, tạo nút bông và quấn giấy bảo vệ nút. Quá trình hấp và khử trùng được thực hiện ở áp suất 0,8 – 1 atm trong 1 giờ.
Phân lập giống nấm
Giống thuần có thể được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau, chủ yếu từ bào tử hoặc mô thịt của nấm. Chọn tai nấm rơm ở hình dạng trứng, gọt sạch gốc, lau nấm khô và cấy bằng Alcool. Khử trùng dao cấy và sử dụng xẻ đôi tay nấm để cắt miếng ở phần thân gần mũ nấm, sau đó đặt vào ống nghiệm trong điều kiện vô trùng dưới đèn cồn.
Ủ tơ
Quá trình ủ tơ được thực hiện ở nơi ấm từ 4-5 ngày trong đó đầy ống nghiệm. Tơ nấm thuần phát triển, nếu ống đầy, quá trình nhân nhiều được thực hiện bằng cách cấy truyền. Tuy nhiên, cần lưu ý không nên cấy truyền giống quá 3 lần.
Phôi và meo nấm giống cấp 2
Meo bó đóng vai trò là dạng giống chuyển tiếp để sản xuất meo thành phẩm cấp 3. Mục đích chính của meo bó là tạo ra cây meo dài, được đặt thẳng trong bịch meo cấp III để đảm bảo sự đồng đều trong việc phát triển của meo, cũng như đảm bảo rằng sợi meo trong bịch có cùng độ tuổi. Trong giai đoạn này, quan trọng để chú ý đến những yếu tố sau:
Nguyên liệu: Chọn rơm lúa cọng dài theo mùa, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của tơ. Lá rơm được tuốt, cắt thành khúc dài khoảng 12cm, sau đó lấy 8-10 cọng và quấn chúng lại với dây nilon thành một bó nhỏ. Hoặc có thể sử dụng thân cây mì già sau khi đã lột vỏ, cắt khúc khoảng 12cm, chẻ thành những thanh nhỏ, lấy ruột ra và phơi khô. Lưu ý rằng nên bảo quản nguyên liệu trong thời gian ngắn, tránh để lâu có thể gây nứt một số tình trạng mọt.
Môi trường: Ngâm 1kg rơm bó (thân mì già hoặc lúa) trong nước vôi 1%, sau đó thêm 150g bột bắp và 50g cám nấu vào rơm bó (thân mì già hoặc lúa).
Hấp và khử trùng: Áp suất là 1,5 atm/giờ.
Cấy meo: Sử dụng dao cấy khử trùng để cắt một phần thạch chứa meo từ ống nghiệm meo nấm cấp 1, chuyển vào chai meo bó trong điều kiện vô trùng.
Ủ meo: Thực hiện trong khoảng 15-25 ngày và ở nhiệt độ từ 30-35 độ C.
Chọn giống: Lựa chọn chai meo phát triển nhanh và có chất lượng tốt.
Phôi và meo nấm giống cấp 3
Trong quá trình sản xuất meo nấm giống cấp 3, quan trọng để chú ý đến những yếu tố sau:
Bao bì: Sử dụng chai thủy tinh trong suốt hoặc bao túi PP có khả năng chịu áp suất cao để đựng meo. Cũng có thể sử dụng bịch tưới trồng được làm từ túi P.E có kích thước là 22 x 36cm.
Nguyên liệu: Chọn một trong những nguyên liệu như rơm, rạ, trấu, mạt cưa, cùi trái bắp, cám,… Tuy nhiên, đảm bảo rằng nguyên liệu phải mới, tốt, khô và không bị nấm mốc.
Môi trường: Sử dụng 1kg rơm rạ, 50g cám, 150g bắp, và 1% nước vôi. Rơm rạ được cắt ngắn thành đoạn 2-3cm, phơi khô trước khi ngâm vào nước vôi 1% trong khoảng 2 giờ, sau đó vớt ra để ráo nước cho đến khi có độ ẩm đủ. Bắp và cám cũng được trộn với nước vôi để đạt độ ẩm, cũng trong khoảng 2 giờ. Kết hợp đều các nguyên liệu, dậm đạp để tạo độ mềm và sau đó đặt vào chai hoặc bịch.
Khử trùng: Hấp khử trùng chai meo và meo bịch PP ở áp suất 1,5 atm trong 1 giờ. Bịch trồng PE được hấp khử trùng ở nhiệt độ khoảng 90-100 độ C trong 4-6 giờ.
Cấy meo: Trong điều kiện vô trùng, lấy một cây meo từ chai meo bó và đặt vào bịch môi trường hoặc chai thủy tinh đã được hấp.
Ủ meo: Ủ meo ở nhiệt độ khoảng 30-35 độ C, đầy và có thể sử dụng từ 6-10 ngày sau 6 ngày ủ.
Chọn meo: Thường xuyên chăm sóc meo, loại bỏ những meo bị nấm mốc hoặc hỏng. Lựa chọn giống meo phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng.
Lưu ý khi chọn meo làm nấm rơm
Người trồng nấm có thể đánh giá sơ bộ chất lượng của meo giống thông qua các chỉ tiêu cảm quan như sau:
- Sợi (tơ) nấm mọc đều từ trên xuống dưới bọc meo.
- Sợi (tơ) nấm có màu trắng trong hoặc trắng đục.
- Bao bì vẫn giữ nguyên, không bị rách.
- Không bị nhiễm mốc xanh, cam, đen, và các tình trạng tương tự.
Cách làm bịch trồng nấm
Quy trình tạo ra một phôi nấm đạt tiêu chuẩn bao gồm nhiều bước như sau:
- Quá trình xử lý nguyên liệu (cơ chất).
- Đảo và điều chỉnh độ ẩm.
- Phối trộn nguyên liệu theo tỉ lệ thích hợp để đóng thành bịch.
- Đóng nguyên liệu vào bịch, khoảng ~1.2kg/bịch phôi.
- Hấp khử trùng phôi nấm bằng hơi nước từ ~10-12 tiếng.
- Cấy meo giống vào phôi nấm.
- Nhét tơ vào cổ phôi để ủ.
Sau khi cấy meo nấm, phôi nấm sẽ được ủ trong lò khoảng 30 ngày trước khi chuyển vào nhà trại nuôi nấm, nơi quá trình chăm sóc tiếp theo kéo dài 40-45 ngày để tơ nấm trở nên mạnh mẽ trước khi tiến hành các bước phát triển tiếp theo, đảm bảo sự thành công của quá trình nuôi nấm.
Kết luận hướng dẫn tạo meo nấm rơm
Trên đây là thông tin chi tiết được chia sẻ về cách tạo phôi nấm rơm và meo nấm rơm một cách đơn giản. Qua bài viết này, hy vọng rằng bạn đã nắm vững quy trình sử dụng phôi và meo nấm rơm. Chân thành cảm ơn và chúc các bạn có những thành công trong quá trình trồng nấm rơm từ phôi và meo nấm.
